Deniz suyu analizi; kentsel atıksu arıtma tesisleri, limanlar, tersaneler, rafineriler ve bazı sanayi kuruluşları gibi denizi alıcı ortam olarak kullanan veya derin deniz deşarjı gerçekleştiren işletmelerin, çevresel etkilerini izlemek ve çevre mevzuatına uygunluk sağlamak amacıyla gerçekleştirdiği analiz türüdür. Bu analizler; işletmenin faaliyet türüne, deşarj noktasına, çevresel hassasiyete sahip bölgelerde yer alıp almadığına ve mevzuat hükümlerine göre farklılık gösterebilir. Özellikle ekosistem hassasiyetinin yüksek olduğu kıyı ve açık deniz bölgelerinde bu analizlerin düzenli ve doğru yapılması büyük önem arz etmektedir. Deniz Suyu Analizinin Kapsamı ve Uygulama Alanları Deniz suyu analizleri; hem çevre izin süreçlerinin bir parçası olarak hem de çevresel izleme ve kontrol numuneleri çerçevesinde yapılmaktadır. Derin deniz deşarjı izni alınması sürecinde başlangıçta yapılan analizler “ön analiz” niteliğindedir. İzin alındıktan sonra ise, izin belgesinde belirtilen periyotlarla ve belirlenen parametrelerde düzenli olarak izleme amaçlı analizlerin yapılması zorunludur. Bu analizler; yalnızca deşarj noktasındaki suyun kalitesini değil, aynı zamanda bu deşarjın çevrede yaratabileceği olası etkileri belirlemek açısından da kritiktir. Özellikle sucul canlılar üzerindeki etkilerin belirlenmesinde “Zehirlilik Testi (ZSF)” önemli bir yer tutar. Bu test, tuzlu suya adapte olabilen balık türleri ile özel protokoller doğrultusunda gerçekleştirilir. İlgili Mevzuat ve Yasal Dayanaklar Deniz suyu analizleri, birçok farklı yönetmelik ve tebliğ ile düzenlenmektedir. Bu mevzuatlar arasında en dikkat çekenler şunlardır: Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (SKKY) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği Hassas ve Az Hassas Su Alanları Tebliği Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği Yüzme Suyu Kalitesinin Yönetimine Dair Yönetmelik Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesine İlişkin Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdahale Planlarını Hazırlayacak Kurum ve Kuruluşların Asgari Özelliklerine Dair Tebliğ Bu mevzuatlar, analizlerin hangi sıklıkta, hangi yöntemlerle ve hangi parametreler üzerinden yapılacağını belirlemektedir. Ayrıca analizlerin kimler tarafından yapılabileceği ve hangi laboratuvarların yetkili olduğu da yine bu mevzuatlarla düzenlenmiştir. MELBES Sistemi ve Analiz Süreci 2019 yılında devreye alınan MELBES (Merkezi Laboratuvar Belirleme Sistemi), Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından oluşturulmuş dijital bir platformdur. Bu sistem sayesinde, deniz suyu analizi talepleri çevrim içi ortamda toplanmakta ve yetkili laboratuvarlara adil ve şeffaf şekilde yönlendirilmektedir. MELBES sistemi yalnızca çevre izni ve iç izleme yükümlülükleri kapsamındaki analizler için kullanılmaktadır. Ancak kontrol amaçlı analizler, Türkak akreditasyon kapsamında yapılan testler ya da proje bazlı özel analiz talepleri, MELBES dışında gerçekleştirilebilir. Bu tür hizmetler için doğrudan yetkili laboratuvarlar ile iletişime geçmek mümkündür. Yüzme Suyu Analizleri ve Sağlık Bakanlığı Yetkisi “Yüzme Suyu Kalitesinin Yönetimine Dair Yönetmelik” kapsamında yapılan deniz suyu analizlerinde Sağlık Bakanlığı’nın yetkili laboratuvarları devreye girmektedir. Yüzme alanlarının su kalitesi, kamu sağlığı açısından oldukça önemli olduğundan, numune alma işlemleri yönetmelikte belirtilen özel şartlara göre gerçekleştirilmekte, analizler ise yalnızca Sağlık Bakanlığı’nın onaylı laboratuvarlarında yapılmaktadır. MERAM ÇEVRE Laboratuvarı, bu süreçte numune alma ve teslim hizmetleri sunarak, analiz sürecinin hızlı, düzenli ve doğru yürütülmesini sağlamaktadır. MERAM ÇEVRE Laboratuvarı’nın Yetkinliği ve Hizmet Kapsamı MERAM ÇEVRE Laboratuvarı, deniz suyu analizi alanında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan yetkili, Türkak (Türk Akreditasyon Kurumu) tarafından akredite bir laboratuvardır. Uzman kadrosu, ileri düzey teknik donanımı ve çevre mevzuatına tam uyumlu hizmet anlayışı ile hem kamu hem özel sektör projelerine yönelik geniş kapsamlı analiz hizmetleri sunmaktadır. Deniz suyu analizleri, hem çevre koruma hem de sürdürülebilir işletme faaliyetleri açısından kritik öneme sahiptir. Gerek derin deniz deşarjı yapan tesisler, gerekse denize kıyısı olan sanayi ve altyapı kuruluşları için düzenli ve mevzuata uygun analizlerin yapılması, yasal zorunlulukların ötesinde çevresel sorumluluk anlamına gelmektedir.
MERAM ÇEVRE Laboratuvarı gibi yetkin kuruluşlarla çalışmak, bu sürecin güvenilir ve mevzuata uygun şekilde yürütülmesini sağlar. Mevcut çevre düzenlemeleri, teknolojik gelişmeler ve kamu sağlığı kriterleri göz önünde bulundurulduğunda, deniz suyu analizleri gün geçtikçe daha fazla önem kazanmaktadır.